Kız Kaçırmalar ve Başlık Parası

Kız Kaçırmalar ve Başlık Parası

Kaçma ve kaçırma hadisesi farklıdır. Eğer kızın da oğlanda gönlü varsa ve bohçasını hazırlayıp oğlanın kendisini kaçırmasını bekliyorsa bu kaçmadır. Eğer kızı vermemişler ve kızın de pek gözü yoksa, oğlan, bazen akraba ve ar­kadaşlarının da yardımıyla kızı kaçırır. Buna da kaçırma denilir.
Kaçma hadisesi çeşitli sebeplere bağ­lanır. Kızın da oğlanda gönlü olması, ev­velce görüşüp anlaşmaları kaçma için bi­rer sebeptir (Keşan). Ancak bu durum aileler arasında düşmanlığın, hatta bir kan davasının başlamasına sebep olabi­lir (Şarkışla). Kaçan kız baba evine geri getirilmez (Bursa), böyle kızlar için ni­şan da yapılmaz (Dursunbey).
Başlık istenilen bölgelerde kız kaçır­malar daha çok bu son sebebe bağlan­maktadır (Bayburt, Refahiye). Son yıl­larda başlık parasının büyük rakamlara ulaşması, gençleri kaçmaya sevketmektedir. Hatta bazı aileler, bu tür isteklerle kızlarının kaçırılmasına zemin hazırla­maktadır. Onlar damad adayının isteni­len başlığı veremeyeceğini bildikleri için bu yolu seçmektedirler. Kızın ucuza git­mesi kaçırılmasından daha iyi kabul edi­len yörelerimiz de vardır. Kaçma ve ka­çırılma hadisesi düğün vb. masraflarını da ortadan kaldırdığından iki taraf için de iyi olmaktadır.
Başlık, kız babasının kızını vermek için oğlan babasından istediği paradır. Bu para bazı bölgelerde kız evinin mas­rafları için hacanarak değerlendirilir. Ancak genellikle kız babasımn gönlüne kaldığı için çarçur edilmektedir. Pek çok delikanlı başlık parası biriktirmek uğru­na en güzel yıllarını hasret ve yokluk içinde geçirmeye mahkum edilmektedir. Köyünden yıllarca uzakta kalan gencin, bir de sözlüsünün başkasına verildiğini öğrenmesinin açacağı yarayı düşünmek bile istemeyiz.
Son yıllarda bazı bölgelerimizde baş­lık parasının mülkî amirlerin de araya girmesiyle kaldırılmasına sık sık rastla­nır olmuştur. Ancak bazı yerlerde zaten alınmayan başlık parasının yerine altın takılması da oğlan tarafına büyük kül­fetler yüklemektedir (Erzurum, Ağrı, Sarıkamış, Refahiye, Elazığ, Sorgun, Boğazhyan, Bayburt). Bazı bölgeleri­mizde hâlâ devam eden bu âdet, bazıla­rında ise yoktur (Rize, Antakya, Dört­yol vb.). Başlık yerine eşya listesinin ve­rildiği bölgelerimiz de vardır (Sarıka­mış).