Kadınlarda Sütün Oluşumu

Kadınlarda Sütün Oluşumu

Sütün Oluşumu

Meme bezinin gelişmesinin amacı, süt oluşturmaktır. Bu terim, süt salgılamak, bu salgıyı sürdürmek ve meme bezinin boşaltılması (sütün akıtılması) gibi çeşitli olayları kapsar.

Sütün salgılanması

Gebe kadında süt salgılanmasına, 2,5 aya doğru başlayan ve gebeliğin son üç ayında en yüksek miktarına erişen kolostrumun salgılanması öncülük eder; bu, sütünkinden farklı olan yapısı serumunkine yaklaşan, opal renginde bir sıvıdır. Süt, doğumdan sonra salgılanmaya başlar; çünkü, gebelik süresince, östrojenlerin ve progesteronun önleyici etkisiyle salgılama engellenmiştir; süt salgısı, ne dölütün dışarı atılmasıyla ne de dölyatağında oluşan boşlukla ilgilidir; etenin (son) dışarı atılmasını izleyen hormon düzeyindeki apansız düşüşe bağlıdır. Damardan ya da ağızdan yüksek dozda östrojenler verilmesi, süt salgısını engeller.

Doğumdan sonra progesteron düzeyindeki düşüş, meme bezini, süt salgılanmasında başlıca rolü oynayan ve hipofiz tarafından salınan bir hormon olan prolaktinin etkisine duyarlı kılar. Bezi, süt salgısına hazırlamada, etenden alınan süt yapıcı hormonun da rolü vardır.

Görüldüğü gibi, süt salgılanmasında ve salgılamanın sürdürülmesinde, birçok hormonun ortak etkisi gereklidir.

Sütün dışarı atılması

Yeni doğmuş çocuğun meme başını emmesi, sinirsel ve hormonsal bir refleksi başlatır; meme başı düzeyinde yerleşmiş duyualıcılar, sinirsel uyarıları beyne iletirler.

Öte yandan, memelerde oluşturulan sütün, düzenli olarak atılması gerekmektedir; süt atılmazsa, meme bez torbacıklarında, salgılamayı durduran bir basınç artışı olur. Boşaltımı sağlayan, hipofizin salgıladığı oksitozin ve vazopresin adlı iki hormondur. Yeni doğmuş çocuğun emme hareketiyle meme başında başlatılan uyarılar, oksitozinin hazırlandığı yer olan beyne kadar çıkar ve bu hormon, kan yoluyla meme bezi hücrelerine kadar gelir.

Süt salgısının durması

Süt salgısı, çocuk memeden kesildiğinde ya da süt bittiğinde sona erer. Memeden kesme, prolaktinin salgılanması için gerekli uyarıyı yokeder. Basınç artışı, daha sonra ortaya çıkar.

Memeler üstüne baskı yapma, sulu besinler ya da sidik söktürücü ilaçlar, süt salgılanmasını bozarlar. Uzun dönemde, meme başı düzeyinde uyarılar sürdüğü halde, salgı hücrelerinin tükenmesi nedeniyle, süt salgısı kendiliğinden kesilebilir.