Sayfalar

16 Temmuz 2010 Cuma

Görücü Gezmek Veya Dünürcülük

Oğullarının evlenme çağına geldiğini gören aileler onu evlendirmek isterler. Bir ana-babanın en büyük emeli oğulları­nın gününü görmek, torunlarını sevmek­tir. Bazı bölgelerimizde kız torunu “ka­vak yeli” olarak adlandırılırken oğul to­runu “an balı” olarak değerlendirilmek­tedir (Tokat). Bu sebeple aileler bazen oğullan vaktinden evvel evlendirmeye teşebbüs ederler. İdeal yaş olan askerlik sonu beklenmeden oğullar, adeta gözleri açılmadan evlendirilirler.
Aynı günlerde doğan, bu sebeple aile­leri tarafından “beşik kertmesi” dediği­miz usulle nişanlanan gençler, yine aile­lerinin uygun göreceği tarihte evlendiri­lirler. Gençlerin, daha bebeklik çağların­da bu yolla nişanlanmalarına karşı koy­maları ayıp sayıldığı gibi aileleri için de hoş olmayan durumlar yaratabilir.
Dünürcülük, hemen her bölgemizde benzer şekillerde olur. Oğlanın annesi ile akrabalardan, bazen de Komşulardan yaşlı kadınlar, ya oğullarının adım ver­diği kızın evine, veya yakınlarından öğ­rendikleri bir kızın evine giderler. Bu ilk gidişin sebebi, kız tarafına ziyaretin uygun bir sahfasında söylenir. Bu sırada görücüler, evin kızım, “Allah’ın emri, peygamberin kavli” ile istediklerini söy­lerler. Kız tarafı, gelenlerin kim olduğu­nu öğrenmek, kızın niyetini anlamak, hepsinden de öte, daha ilk gelişte kızları­nı vermemek için bazı sebepler ileri sü­rerler. Eğer gelenleri tanıyorlar veya kız­larının yaşı daha küçük ise uygun bir ce­vapla istek reddedilir. Bu arada başlıca sebep olarak kızın yaşmm küçüklüğü, önünde ablasının olduğu.daha ağabeyini evlendirmedikleri ileri sürülebilir. Eğer vermek taraftarı iseler, “Bir düşünelim” gibi bir cevapla görücülerin bir müddet sonra bir daha gelmelerini ima ederler.
Kızı görmeye gidenler, evde kızın yap­ması gereken işlerin iyi yapılıp yapılma­dığını kontrol etmek için çeşitli yollara başvururlar. Halı, kilim, seccade altları­na bakmak en çok görülen usuldür. Ev işlerinin zamanında yapılması ve iyi bi­linmesi de adaylar için lehte puan kazan­dırır. Görücü kadınların beraberinde ge­tirdikleri bir çocuğu ağlatarak kıza ve­rip avutmasını istemek veya çocuğun yumurta istediğini söyleyerek kısa za­manda pişirilip getirilen bir yumurtanın tadına bakmak başvurulan yollardan
bazılarıdır. Genç kızların görücüye çıkmaları sırasında gelenlere kahve ikram etmeleri de âdettendir. Kahveyi dökme­den getiren kızın, odaya girişi, çıkışı ve yürüyüşü görülmüş olur. Bütün bu ince eleyip sık dokumalar da bazen kafi gel­meyebilir. Kızın bedenî bir kusurunun olup olmadığı, hamama gittiği gün belli edilmeden, genellikle başka kadınlar va­sıtasıyla öğrenilmiş olur.
Bütün bu safhalardan sonra kız evin­den gelecek “evet” cevabı beklenilmeye başlanır. Bu cevabın alınması, kız evine yapılacak yeni bir ziyarete bağlıdır. Eğer kız tarafının gönlü varsa, “Bir de babasına soralım” gibi bekletici bir ce­vap verir. Eğer araya giren zamanda ya puan araştırmalar müsbet netice vermiş ve kızlarını vermeye razı olmuşlarsa bu arzularını çeşitli şekillerde oğlan tarafı­na bildirirler. Kız tarafı görücülere bir mendil verirse, bu “hayırlı bir cevap” olarak kabul edilir (İnegöl, Altıntaş). Kız tarafının “Allah yazdıysa olur” de­mesi de bir çeşit “evet” demektir (Gazi­antep).
Bazı bölgelerimizde ilk gidişte kız is­tenmez, sadece bir ziyarette bulunulur. Gerçi evsahibi gelenlerin niyetini anla­mıştır, ama usulen sorulmaz. Bazı böl­gelerimizde görücüler, niyetlerini deği­şik yolarla evsahibine ima ederler. “Evet” cevabını almak her zaman pek kolay olmayacaktır. Bilhassa kız baba­larının hassasiyeti bu hususta engel teş­kil edecektir. Görücü kadınların peştemal veya çoraplarım ters giymeleri ha­linde kız babasımn dilinin bağlanacağı şeklindeki inanma bu hususun güzel bir örneğidir (Sürmene).
Kız görülmeye giderken, damat adayı­nın da alınması pek nadirdir. Görücü ka­dınlarla giden damat adayma, gidilen yerde acı biber yedirilir. Eğer, delikanlı gözünden yaş getirmeden yiyebilirse kı­zı almaya hak kazanmıştır; aksi takdir­de kız verilmeyecektir (Saimbeyli).

0 yorum:

Yorum Gönder

http://genelsaglikbilgilerimiz.blogspot.com/